Zeven museumstukken uit Groot-Brittannië voor de tentoonstelling Zilver. Meesterstukken van Delftse zilversmeden 1590-1800, die vanwege de reisbeperkingen door de Coronacrisis niet eerder konden komen, zijn vandaag aangekomen. Het gaat om zilveren tafelversieringen toegeschreven aan de 17de eeuwse zilversmid Adriaen Claesz de Grebber en om een zilveren beker toegeschreven aan de 17de eeuwse zilversmid Jan de Clerck de Jonge. De bijzondere stukken zijn afkomstig uit het Ashmolean Museum in Oxford en zijn vanaf vandaag te zien. 

Het Ashmolean Museum beschikt over een grote collectie zilver, waaronder bijzondere stukken uit Delft. Sinds vandaag zijn de Delftse topstukken uit deze collectie tijdelijk terug in de stad waar ze gemaakt zijn. Delfts zilver behoorde aan het begin van de 17de eeuw tot de top van de Lage Landen. Deze hoge kwaliteit werd gestimuleerd door de vlucht van Willem van Oranje naar Delft in 1572. Want waar het hof zat, daar waren de opdrachten. Het Delftse zilvergilde ging op topniveau produceren. Grote meesters zoals vader en zoon Nicolaes en Adriaen de Grebber uit Delft maakten fantastische drinkbokalen, nautilusbekers en tafelstukken voor de elite.

Conversation pieces

In de zeventiende eeuw verschenen op tafel bij de Delftse elite zilveren tafelversieringen bedoeld om tijdens de maaltijd het gesprek gaande te houden. De stukken, die vanaf vandaag in het museum te zien zijn, bestaan grotendeels uit zilveren figuren die vaak bedoeld waren om de tafel aan te kleden. Sommige figuren hebben een houder waarin bijvoorbeeld een wijnglas in kon worden gezet.

Set met druivenplukkers aangekomen in de vitrine.
Een paar druivenplukkers van Maria van Santen, dochter van Cornelis van Santen, bierbrouwer en burgemeester van Delft, 1645, toegeschreven aan Adriaen Claesz de Grebber, Zilver Ashmolean Museum, University of Oxford. Legaat Michael Wellby, 2012. Fotograaf: Marco Zwinkels

Speciaal geliefd in Delft waren de zilveren figuren van een paar druivenplukkers. Zoals de drie Sets druivenplukkers toegeschreven aan Adriaen Claesz de Grebber die op de tentoonstelling te zien zijn. De druivenplukkers zijn een verwijzing naar Willem van Oranje. Het verhaal gaat, dat hij na een verloren veldslag, verkleed als druivenplukker moest vluchten om uit de handen van de Spanjaarden te blijven.

Beker met een fluitje als handvatBeker met een fluitje als handvatvoor drankspelletjes, 1592,Toegeschreven aan Jan de Clerckde Jonge. Zilver met Venetiaans reticella glas (glas is vervangen) Ashmolean Museum, University of Oxford. Legaat Michael Wellby, 2012. Fotograaf: Marco Zwinkels

Een bijzonder stuk is de in 1592 vervaardigde Beker met een fluitje als handvat voor drankspelletjes toegeschreven aan Jan de Clerck de Jonge. Dit soort bekers waren razend populair in de Republiek. In plaats van een voet heeft de beker een handvat met daaraan een fluitje in de vorm van een fantasiebeest. Wanneer men de beker leegdronk kwam er lucht in het fluitje waardoor het ging fluiten. Vermoedelijk werd er een rondje geven als de fluittoon tijdens het drinken uit bleef.

Tentoonstelling

Met de tentoonstelling Zilver. Meesterstukken van Delftse zilversmeden 1590-1800 presenteert Museum Prinsenhof Delft voor het eerst in 50 jaar een overzicht van het mooiste wat op dat gebied in Delft is gemaakt. In totaal zijn 80 topstukken uit de bloeiperiode van de Delftse zilversmeedkunst te zien: pronkstukken als nautilusbekers, drinkschalen en speciale tafelstukken uit de 17de eeuw, maar ook spektakelstukken voor de thee- en tafelceremonie en kostbare toiletserviezen uit de 18de eeuw. Hoogtepunten uit de vooraanstaande eigen zilvercollectie worden aangevuld met bijzondere bruiklenen uit het onder andere het Rijksmuseum, het Boston Museum Fine Arts en uit particuliere collecties. Vanwege de Coronacrisis waren de bruiklenen uit Groot-Brittannië nog niet naar Nederland vervoerd. In de tentoonstelling is ook een korte film te zien waarin bezitters van zilver vertellen over de belangrijke rol die zilverstukken spelen in hun families. Bezoekers worden zo uitgedaagd om na te denken over de (emotionele) waarde van zilver. De tentoonstelling is tot en met 3 januari voor alle museumbezoekers zonder toeslag te bezoeken.